283 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 1 حمید نظری 2 محسن دارایی چکیده: تاریخ دریافت: 94/2/6 تاریخ پذیرش: 94/6/28 هدف این پژوهش بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایهگذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. این پژوهش از نوع مطالعه کتابخانهای و تحلیلی- علی بوده و مبتنی بر تحلیل دادههای تابلویی )پانل دیتا( است. در این پژوهش اطالعات مالی 102 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1387 تا 1392 بررسی شده است )612 شرکت - سال(. برای تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده پژوهش از نرمافزارهای Eviews 7 Spss 20 و Minitab 16 استفاده شده است. نتایج پژوهش در ارتباط با تأیید فرضیه اول پژوهش نشان از آن داشت که بین معیار سودآوری و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. همچنین با توجه به تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته در ارتباط با تأیید فرضیه دوم پژوهش نتایج بدست آمده نشان میدهد که بین بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد و در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته در ارتباط با تأیید فرضیه سوم پژوهش نتایج بیانگر آن است که بین فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. کلمات کلیدی: معیار سودآوری کارایی سرمایه گذاری بازده مورد انتظار فرصتهای رشد. بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 1- کارشناسی ارشد حسابداری - )نویسنده مسئول( hamidnazary16@gmail.com 2- کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی )گرایش مالی(
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال مقدمه -1 اواخر در مدیریت از مالکیت تفکیک به مربوط مسائل آن دنبال به و بزرگ شرکتهای تشکیل شکل به بهینه عملکرد موضوع به توجه شد. مطرح جهانی سطح در بیستم سده اوایل و نوزدهم سده کارائی به مربوط مشکالت به پاسخ در و کانادا و آمریکا انگلستان در 1990 دردهه ابتدا کنونی اخیر سالهای مالی بحرانهای اما گردید. مطرح بزرگ شرکتهای مدیره هیات تصمیمگیریهای منطقه این در صحیح بهینه عملکرد و سرمایهگذاری های مکانیزم برقراری به بیشتری تأکید به منجر در مدیران توانایی عدم شده یاد بحرانهای ایجاد اصلی عامل است. گردیده دنیا کشورهای سایر و شرکتها این سهامداران بین سود صحیح تقسیم و سرمایهگذاری مناسب فرصتهای از استفاده رفتن بین از با که دریافتند خصوصی بخشهای و مردم عامه حکومتی دستگاههای تدریج به بود. مسیر آتی نقدی جریانهای به مربوط پیشبینیهای با ارتباط در گذاران سرمایه میان در اطمینان منابع کاهش و گذاری سرمایه جریانهای حذف وبا کرده تغییر سرعت به گذاری سرمایه جریانهای و مشکالت بیانگر سو یک از بحرانها قبیل این شد. خواهند مواجه ناگهانی سقوط با بنگاهها مالی مالکیتی ساختارهای وجود اهمیت دهنده نشان دیگر سوی از و بوده مشارکتی جهان یک چالشهای مالی نامههای نظام حسابداری استانداردهای شفاف بانکداری قوانین کارآمد مالی نهادهای صحیح منفی پیامدهای برآثار موارد این تمامی هستند. موقع به و صحیح اطالعات به دسترسی و کارا دارد. داللت محور بازار فعالیتهای با مقایسه در روابط بر مبتنی فعالیتهای 284 تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی مسئله: 2 -بیان هک باشد سرمایهگذاری فرایند از بخش مهمترین شاید تصمیمگیری امروز سرمایهگذاری دنیای در بهینه تصمیمات اتخاذ نیازمند خویش ثروت و منافع کردن حداکثر جهت در سرمایهگذاران آن طی اطالعات گیری تصمیم فرایند عامل مهمترین ارتباط این در 2012( همکاران و )چوی میباشند داشته بسزایی تأثیر تصمیمگیری فرایند بر میتواند اطالعات است. شرکتها سودآوری به مربوط که اساسی اطالعات از یکی میشود. متفاوت افراد در متفاوت تصمیمات اخذ موجب زیرا باشد. همکاران و )چان میباشد شرکت ریسک است سرمایهگذاری انجام با ارتباط در تصمیمگیری مبنای.)2006 سرمایهگذاران اطالعاتی منبع مهمترین را مالی گزارشگری بهادار اوراق بازارهای نظریهپردازان به اطالعات کردن فراهم مالی صورتهای تهیه و حسابداری اهداف از یکی دلیل همین به میدانند. میزان به توجه افشا و مالی گزارشگری در اهمیت با موارد از یکی است. تصمیمگیری تسهیل منظور 2000(. همکاران و )اسنیس است شرکتها سرمایهگذاری سطح و با شرکت ریسک افزایش همواره که رسید نتیجه این به خود پژوهش در )2008( فرنچ و فاما سرمایهگذاران مالکیت بهینه ساختار است. بوده همراه سرمایهگذاری از توجهی قابل نسبت افزایش نقش مدیریت تاثیرگذار ابزارهای عنوان به و بوده سرمایهگذاری نوسانات در تاثیرگذار عاملی نهادی 2003(. ویلیامز و )فیرر دارد شرکتها آتی نقدی جریانهای ایجاد در سزایی به
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 285 مناسب گزینههای دنبال به همواره پرتفوی مدیران و سرمایهگذار مدیران رشد به رو اقتصاد در را خود ثروت بلندمدت در هم و کنند کسب را نظر مورد سود هم بتوانند تا هستند سرمایهگذاری انگیزه میتوانند که هستند محافلی از یکی مالی بازارهای 2008( همکاران و )کامپبل دهند افزایش با سرمایه بازار 2011( پاپانیکوالئو و )ایسفلدت سازند متجلی سرمایهگذاران برای را سرمایهگذاری تغییرات است. کرده تجربه را سهام بازده و سهام قیمت تغییرات همیشه اقتصادی نوسانات به توجه انباشت و داده قرار تأثیر مورد را واقعی بازده بر تاثیرگذار متغیرهای از برخی شرکتها در سهام قیمت را سهام انتظار مورد بازدهی سهام قیمت مثبت نوسانات از ناشی سرمایه افزوده ارزش حد از بیش 2010(. چن )فنگ نمود خواهد دگرگون در ریسک متغیر به چندان سرمایهگذاران عمل در که است این نمود اشاره بدان باید که نکتهای معیار یک عنوان تحت ریسک به دیگر عبارتی به یا و نمیکنند توجهی سرمایهگذاری کیفیت کنار یک انتظار مورد بازدهی که چیزی آن واقع در 2005(. )ژانگ نمیدهند بها سرمایهگذاری برای مهم به است سازمانی برون و سازمانی درون وضعیت کلی حالت در میدهد قرار تأثیر تحت را شرکت انتظار مورد بازده به مربوط برآوردهای در اساسی عامل دو سودآوری و تجاری ریسک مثال عنوان 2006(. همکاران و )آهن میشوند محسوب سهام بیشتر و بوده آن سودآوری میزان نظر مورد دوره طول در سرمایهگذاری کیفیت سنجش معیار )2001 همکاران و )چان میباشد شرکتها پیشین دورههای واقعی بازده نوسانات از گرفته نشأت نظر مد بازدهی با ارتباط در را سازمانی برون و سازمانی درون عوامل مجموعه سرمایهگذار اگر پس انتظار مورد بازدهی زمانبندی 2011( همکاران و )هو رسید خواهد مطلوبی نتایج به قطعا دهد قرار گسیختگی از نشان )2007( ایکسیو و بیاکسیا پژوهش مدل در گر تعدیل متغیر عنوان به شرکتها پیش در نهادی عامل عنوان به میتواند و داشته مدت بلند دورههای طول در قیمتها پراکندگی و باشد. شرکت سودآوری و ریسک بینی از شرکتها واقع در دارند. عهده بر کشورها اقتصاد در را مهمی و حساس بسیار نقش شرکتها هستند سودآوری و مالی خدماتی و تولیدی مراکز گستردهترین و فعالترین قدیمیترین جمله دارند عهده بر را اقتصاد در مالی منابع مطلوب توزیع و جمعآوری در انکاری قابل غیر نقش که حساب به شرکتها عملکرد ارزیابی در تاثیرگذار عوامل جمله از سودآوری 2009( مارکس )ناوی داخلی عوامل به میتوان را شرکتها سودآوری بر مؤثر عوامل 2011(. مارکس )ناوی میآید نمود تقسیم شرکتها( مدیریت کنترل از )خارج خارجی عوامل و شرکتها( مدیریت کنترل )تحت 2004(. همکاران و )کارلسون سهام سبد انواع خرید با ارتباط در سرمایهگذاران که داشتند بیان )2000( همکاران و اسنیس بازدهی به معطوف را خود توجه بیشترین و داده نشان خود از متفاوتی حساسیتهای روی پیش بیشتر سهام خریداران و شرکتها سرمایهگذاران مینمایند. بررسی مورد سال در سهام انتظار مورد واقعی بازدهی بر را سهام انتظار مورد بازده و گرفته قرار شرکتها سود نوسانات میزان تأثیر تحت 2008(. همکاران و )کامپبل میدهند ترجیح سرمایهگذاری مبنای گرفتن نظر در برای تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 286 تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی خود از نیز باالیی سودآوری باال ریسک نوسانات دارای شرکتهای مالی تأمین منابع به توجه با مالی تأمین ساختار به مربوط تصمیمات بنابراین 2011( پاپانیکوالئو و )ایسفلدت میدهند نشان سرمایه تأمین مؤسسات نزد شرکتها اعتبار و کارایی در مؤثری نقش سرمایهگذاری تصمیمات و سودآوری عملکرد وسعت لحاظ از شرکتها اهمیت اما 2003( ویلیامز و )فیرر داشت خواهد مارکس )ناوی بود خواهد آنان متنوع مالی نیاز کننده تعیین فعالیت نوع و اندازه رشد امکانات.)2009 بود خواهد سرمایهگذاری کیفیت تغییرات نسبت از تأثیرپذیر نوعی به شرکتها مالی عملکرد با نسبت این حد از بیش شکاف و فاصله کننده تعدیل آزاد نقد جریانهای نوسانات که صورتی در نقد جریان دارای اقتصادی واحدهای مدیران تمایل 2005( )ژانگ باشد شرکت داراییهای ارزش دارای پروژههای حتی یا )نهایی( اضافی پروژههای در سرمایهگذاری به اندک رشد فرصتهای و باال بیشینه را سهامداران ثروت که سرمایهگذاریهایی ایجاد طریق از میتوانند منفی فعلی ارزش خالص کاهش شدت به را شرکتها سودآوری و داده افزایش را منافع تضاد و نمایندگی مشکالت نمیکند 2008(. همکاران و )کامپبل دهد تخصیص و تأمین توسعه مسیر در گرفتن قرار برای اصلی نیازهای پیش و اولیه ملزومات از یکی مالی مؤسسات و نهادها جایگاه و نقش میان این در که است مطلوب شکل به مالی منابع و سرمایه طرف از و طرف یک از مالی منابع و سرمایه گردآوری و تأمین تجهیز در نوعی به که مییابد اهمیت مالی ساختار در بدهی وجود 2012(. همکاران و )چوی موثرند آن مطلوب توزیع و تخصیص در دیگر مورد بازده نرخ افزایش آن تبع به و حسابداری سود افزایش موجب مالیاتی مزیت بدلیل شرکتها در تعهدات ایفای عدم احتمال و بهره هزینههای وجود بدلیل دیگر سوی از و میگردد سهام انتظار سهام بازده کاهش آن تبع به و انباشته سود افزایش نتیجه در و مالی ریسک افزایش سبب سررسید صاحبان حقوق و بدهیها درباره تصمیمگیری با مالی مدیریت 2010(. همکاران و )چن میشود بلندمدت داراییهای جاری داراییهای درباره تصمیمگیری با و میکند تأمین را مالی منابع سهام ابزارهای از یکی شرکت رشد معیارهای 2006(. فرنچ و )فاما میبرد بکار را آنها سرمایهگذاریها و 2003(. ویلیامز و )فیرر میشود محسوب مدیریت گیریهای تصمیم برای اساسی و مهم بسیار جزء عموما شرکت اندازه و مالی اهرم شرکت ارزش مانند شرکت ریسک بر تاثیرگذار عوامل رخ گذشته در که است سرمایهگذاریهایی از گرفته نشأت و شده محسوب شرکت درونی عوامل تفکرات سرمایهگذاری تغییرات نسبت در تاثیرگذار عوامل از یکی 2011(. همکاران و )هو است داده.)2010 چن )فنگ میباشد نهادی سرمایهگذاران سیاستهای از گرفته نشأت که است مدیران ار شرکتها مالی اهرم نسبت سرمایهای مخارج افزایش همراه به توجه قابل سرمایهگذاریهای انجام میشود محسوب شرکتها سیستماتیک ریسک فزاینده و اهمیت با عوامل از یکی و داده تغییر نیز 2007(. ایکسیو و )بیاکسیا کمک بازار کارایی عدم به سرمایهگذاران توقع مورد بازده و سودآوری بین رابطه به توجه عدم این بماند. باقی تعادل حالت از خارج و کارا غیر همواره ایران سرمایه بازار میشود باعث و میکند
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 287 به جدید سرمایههای ورود از جلوگیری یا و جوان بازار این از سرمایهها خروج موجب انطباق عدم در را بازدهی و سرمایهگذاران ریسکپذیری معیارهای بتواند که مدل یک وجود لذا شد خواهد آن کمک بیشتر کارآمدی جهت در تهران بهادار اوراق بورس حرکت به و دهد پوشش سهام ارزش تعیین پیشنهادی جدید مدلهای در بنابراین همکاران 1384 ( و )عباسیان رسد نظرمی به ضروری نماید رقابتپذیری و سرمایهگذاری کارایی تخمین جهت مثبت تفاوتهای از هم و منفی تفاوتهای از هم ارتباط در باال در شده تشریح مشکالت از بسیاری طریق این از تا میشود استفاده سرمایهگذاران نمود بیان چنین میتوان را پژوهش این اهمیت گردد. مرتفع سهام انتظار مورد بازده برآوردهای با بازده بین رابطه کیفی نظر از بتواند تا کنیم پیدا دست مدلی به که میشود احساس ضرورت این که تصویری بتواند و نماید تبیین مطلوبی نحو به را سرمایهگذاری کارایی با سودآوری سهام انتظار مورد نماید. ارائه تهران بهادار اوراق بورس وضعیت از روشن به نسبت سرمایه بازار بودن نوپا به توجه با کشورمان سرمایه بازار در گذاران سرمایه جذب شناسایی هدف این به رسیدن راستای در و بوده اهمیت با بسیار مدیران نظر از پیشرفته کشورهای آن تاثیرگذاری و شرکت رشد فرصتهای و انتظار مورد بازده سودآوری معیار مانند: عواملی روابط باشد. شرکتها غایی هدف به دستیابی در اساسی راهگشای میتواند گذاری سرمایه کارایی بر گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی به پژوهش این است. پرداخته تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در پژوهش: پیشینه 3- کشور از خارج در شده انجام 1-3 -تحقیقات سودآوری و سهام سود تغییرات بینی»پیش عنوان با پژوهشی در )2014( 3 همکاران و چوی شرکتها آتی سودآوری و سهام سود تغییرات بینی پیش عوامل تأثیر بررسی به شرکتها«آتی متعددی مطالعات سود تقسیم سیاستهای با ارتباط در قبلی گران پژوهش از بسیاری پرداختند. و )ICD( سود تقسیم اطالعاتی محتوای با ارتباط در پیوسته مذاکرات که هنگامی دادهاند. انجام را فراهم و تدوین کره کشور سرمایه بازار به توجه با فرضیههایی آنها دارد وجود شرکتها داراییهای حاکمیت به مربوط مفاهیم به توجه با مالحضه قابل آزمایشی فرضیههای از ای مجموعه و کرده مربوط آتی خطی غیر الگوی از ICD فرضیههای حمایت که یافتند آنها نمودهایم. تدوین شرکتی سودآوری نسبت با سهام سود تغییرات به مربوط بینیهای پیش که یافتند آنها میباشد. سود به ار خودش بررسی مورد نمونههای آنها که هنگامی چه اگر دارد. مستقیمی رابطه شرکتها آتی این به بود کرده بندی تقسیم پایین( و باال سودآوری )رشد هم مقابل در مختلف بخشهای به برای خصوصا بوده آتی بینیهای پیش به مربوط ICD با ارتباط در فرضیههای که رسید نتیجه آنها بنابراین است. بوده تر اثبات قابل بوده نرمال سطح از پایینتر آنها رشد سطح که شرکتهایی تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی 3 - Choi et al
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 288 تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی مانند شرکت خصوصیات از برخی به است ممکن ICD به مربوط فرضیههای اعتبار که دادند نشان همکاران و چوی تحقیق از پژوهش این باشد. مربوط شرکتها رشد درجه و شرکتی حاکمیت ساختار است. کرده پیروی )2012( و سرمایه هزینه نقدی جریانهای بینی»پیش عنوان تحت پژوهشی در )2013( 4 همکاران و هو سود بینیهای پیش به توجه با آنها پرداختند. متغیر سه بین رابطه بررسی به «انتظار مورد بازده برآوردی و شده بینی پیش نقدی جریانهای به مربوط شاخصهای و مدلهای مبنای بر شرکتها ات 2000 سالهای مابین را شرکتها از بزرگی نمونههای و تاکید شرکتها سرمایه هزینه روی بر دیگر بینیهای پیش مبنای بر سود بینیهای پیش که یافتند آنها دادند. قرار بررسی مورد 2011 بینیهای پیش به مربوط ضرایب از گرفته بر و بوده نقدی جریانهای بینیهای پیش با ارتباط در نتیجه این به سهام انتظار مورد بازده با آن ارتباط و سرمایه هزینه با ارتباط در همچنین است. سود میباشد. سهام بازده به مربوط بینیهای پیش همان انتظار مورد بازده با مرتبط شاخص که رسیدند بازده به مربوط خصوصیات سطح بین معنادار رابطه تأیید با ارتباط در را شواهدی همچنین آنها ای پایه مدل مبنای بر را آن و یافتند دست شده بینی پیش نقدی جریانهای و شرکت انتظار مورد نمودند. تعدیل سرمایه هزینه گذاری سرمایه کارایی و مالی گزارشگری کیفیت «عنوان تحت تحقیق طی )2012( 5 چن فنگ در )FRQ( مالی گزارشگری کیفیت نقش بررسی به نوظهور«بازارهای در خصوصی شرکتهای با وی پرداخت. گذاری سرمایه کارایی با آن ارتباط و نوظهور بازارهای در خصوصی شرکتهای مالی گزارشگری کیفیت که رسید نتیجه این به شرکتها مورد در جهانی بانک دادههای از استفاده از مالی تأمین که دریافت وی همچنین است. ارتباط در گذاری سرمایه کارایی با مثبت بصورت مالیاتی مقاصد برای درآمد رساندن حداقل به برای انگیزههای و است افزایش حال در بانک طریق اطالعاتی نقش و کمتر مالیات دادن برای انگیزهها بین ارتباطی چنین این است. کاهش حال در تسهیل مالی گزارشگری کیفیت اهداف از یکی است. شده اظهار تحقیقات تاریخچه در غالبا درآمد گذاری سرمایه تصمیمات بهبود نقش این مهم جنبههای از یکی است. سرمایه کارآمد اختصاص مالی شفافیت افزایش که این بر مبنی وی فرضیه تأیید از حاکی وی تحقیق نتایج شرکتهاست. حد از بیشتر گذاری سرمایه هم و حد از کمتر گذاری سرمایه هم مشکالت که دارد را پتانسیل این ایاالت در عام بزرگ شرکتهای به محدود اغلب یافتهها این وجود این با میباشد. دهد کاهش را است. آمریکا متحده بین دوره در چینی شرکتهای از دادههایی مبنای بر پژوهشی در )2012( همکاران و دینگ سیا بین پیوستگی رابطه تحلیل و تجزیه مبنای بر مالکیت انواع بین تفاوت به 2007 تا 2000 سالهای از نوعی به نیز پژوهش این و پرداختند مالی محدودیتهای و گردش در سرمایه ثابت سرمایهگذاری خصوصیات با شرکتهایی که یافتند آنها میکند. پیروی 2012 سال در همکاران و دینگ پژوهش 4 - Hou et al 5 - Feng Chen
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 289 نقدی جریانهای در گذاری سرمایه به نسبت باال حساسیتهای دهنده نشان باال گردش در سرمایه جریانهای در گذاری سرمایه به نسبت پایین حساسیتهای و )WKS( گردش در سرمایه از ناشی ار FKS و WKS ساختار همزمان طور به آنها میباشند. )FKS( ثابت سرمایه از ناشی نقدی سطح با FKS محدودیتها داخلی مالی تأمین مانند معیارهایی با و داده قرار تحلیل و تجزیه مورد که داد نشان آنها نتایج کردند. مقایسه باال ثابت سرمایهگذاری نرخ و باال سطح با WKS و پایین محدودیتهای اثرات کاستن در است ممکن باال گردش در سرمایه مدیریت به مربوط فعالیتهای کند. کمک ثابت سرمایهگذاری بر مالی آتی نقدی جریانهای پیشبینی در تعهدی اقالم نقش بررسی به )2008( 6 همکاران و بروچت در حسابداری سود و تعهدی اجزای و نقدینگی نقش بررسی با ایشان پرداختند. سهام بازده و قابلیت بیشتر تعهدی اقالم میانگین مبنای بر که رسیدند نتیجه این به نقدی جریانهای پیشبینی کنند. پیشبینی را آتی نقدی جریانهای اینکه تا هستند دارا را جاری نقدی جریانهای پیشبینی موثرتر جاری نقدی جریانهای پیشبینی در مثبت تعهدی اقالم که کرد آشکار تحقیق این واقع در قابلیت نقدی جریانهای به نسبت تعهدی اقالم اینکه و آتیاند نقدی جریانهای پیشبینی از هستند. دارا سهام واقعی بازده پیشبینی در را بیشتری سرمایه داراییهای گذاری سرمایه و سود کیفیت بین رابطه بررسی به )2008( ویکی و کوین سود کیفیت که شرکتهایی داد نشان پژوهش نتایج پرداختهاند. 1988-2005 سالهای طی ای دارایی«بازده»نرخ و میدهند تخصیص ای سرمایه داراییهای به کمتر را منابعشان دارند کمتری دارند. کمتری تقسیم سیاست بر گذار تأثیر عوامل بررسی به تحقیقی در )2006( گوئین پاسکال و هارادا کیمی در توکیو سهام بورس دو یا یک درجه شرکتهای شامل آنها بررسی مورد نمونه پرداختند. سود سود پرداخت نسبت شامل تحقیق این اصلی متغیرهای بود. 2002 مارس تا 1995 آوریل زمانی دوره سهام( دفتری ارزش به تقسیمی سود )نسبت سود بازده عملیاتی( درآمد به تقسیمی سود )نسبت چنین هم بودند. یها( دارای بازده )نسبت سودآوری و ها( داریی کل طبیعی )لگاریتم شرکت اندازه افزایش با که داد نشان نتایج تمرکز. و مالی اهرم سودآوری فرصتهای شامل نیز کنترلی متغیرهای پرداخت گذاری سرمایه فرصتهای افزایش با حتی و یابد افزایش نیز نقدی سودهای سودآوری نسبت کاهش باعث شرکت اندازه کنترل متغیرهای بین در همچنین شد. خواهد قطع سودها این باالیی سود پرداخت نسبت از بودند سودآورتر که شرکتهایی میشد. سود بازده و سود پرداخت بود. شده کسب سود از کمتر نسبت به سود تقسیم این که هرچند بودند برخوردار در گذاری«سرمایه بر مالی اهرم تأثیر»بررسی به پژوهشی در )2006( 7 همکاران و آهن پژوهش نتایج خالصه پرداختهاند. 1997 1982 سالهای طی لندن بورس برای متنوع شرکتهای شرکتهایی همچنین دارد. منفی تاثیری گذاری سرمایه بر مالی اهرم که است مطلب این از حاکی تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی 6 -Brochet et al 7 - Ahn et al
290 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که دارای اهرم مالی باالتری هستند محدودیتی را بر سرمایه گذاری تحمیل میکنند و هرچه بدهی شرکتها بیشتر باشد سرمایه گذاری داراییهای سرمایه ای در آنها کمتر است. فایرر و ویلیامز )2003( 8 به بررسی ارتباط بین کارایی ارزش افزوده سرمایه فکری سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری با سودآوری بهره وری و ارزش بازار شرکتهای پذیرفته شده در بورس ژوهانسبورگ پرداختند. با استفاده از تحلیل هم بستگی و رگرسیون خطی نتایج حاکی از آن بود که سرمایه فکری مهمترین سازه تعیین کننده عملکرد این شرکتهاست. چان و همکاران )2001( 9 به بررسی معیار سنجش کیفیت سرمایه گذاری پرداخته و نتایج حاکی از آن بود که معیار سنجش کیفیت سرمایهگذاری در طول دوره مورد نظر میزان سودآوری آن بوده و بیشتر نشأت گرفته از نوسانات بازده واقعی دورههای پیشین شرکتها میباشد. بارث و همکاران )2001( 10 با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره به بررسی رابطه بین جریانهای نقدی عملیاتی و اجزای سود تعهدی پرداختند. در این تحقیق از اجزای اقالم تعهدی و اقالم تعهدی به صورت یک رقم کلی برای پیشبینی جریان نقدی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که جریان نقدی و اجزای اقالم تعهدی در مقایسه با سودهای وقفه دار توانایی بهتری برای پیشبینی جریان نقدی آتی دارند. همچنین نتایج تحقیق آشکار کرد که اجزای تعهدی سود قابلیت پیشبینی جریانهای نقدی آتی را به طور چشمگیری افزایش میدهند. 2-3- تحقیقات انجام شده در داخل کشور تهرانی و حصارزاده )1393( به بررسی تأثیر جریانهای نقدی آزاد و محدودیت تأمین مالی بر سطوح سرمایه گذاری در 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1385 الی 1390 پرداختند. نتایج پژوهش آنها نشان میدهد که رابطه بین جریانهای نقدی آزاد و سطوح باالی سرمایه گذاری مستقیم و به لحاظ آماری معنی دار است. بین محدودیت در تأمین مالی و سطوح پایین سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنی داری وجود ندارد. کریمی و صادقی )1392( در تحقیق خود به بررسی سرمایه گذاری داراییهای سرمایه ای و محدودیتهای مالی داخلی و خارجی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. جامعه آماری متشکل از 148 شرکت تولیدی در دوره زمانی 1382 الی 1390 میباشد. در این پژوهش از نسبت جریانهای نقدی عملیاتی به حقوق صاحبان سهام به عنوان محدودیتهای مالی داخلی و از اندازه شرکت به عنوان محدودیت مالی خارجی استفاده شده است. تجزیه وتحلیل دادهها وآزمون فرضیهها با استفاده از روش الگوی تصحیح خطا )ECM( حاکی از وجود رابطه معنی دار و مثبت بین اندازه شرکت و حساسیت سرمایه گذاری نسبت به جریانهای نقدی است و بنابر این 8 - Chen et al 9 - Firer et al 10 -Barth et al
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 291 در نیز نقدی جریانهای به نسبت گذاری سرمایه حساسیت خارجی مالی محدودیتهای افزایش با حساسیت و عملیاتی نقدی جریانهای بین که میدهد نشان پژوهش دیگر نتایج است. افزایش حال کاهش با بنابراین دارد. وجود منفی و دار معنی ای رابطه نقدی جریانهای به نسبت گذاری سرمایه است. یافته افزایش نقدی جریانهای به نسبت گذاری سرمایه حساسیت داخلی مالی محدودیتهای حساسیت و مالی محدودیتهای بررسی به خود تحقیق در )1389( همکاران و پور کاشانی اطالعات پژوهش این در پرداختند. تهران بهادار اوراق بورس در نقدی جریانهای به سرمایهگذاری 1387 تا 1381 زمانی دوره طی در تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکت 96 مالی بدون شرکتهای به نسبت مالی محدودیت با شرکتهای که میدهد نشان نتایج است. شده بررسی هنگام در و برخوردارند باالتری نقدی جریانهای به سرمایهگذاری حساسیت از مالی محدودیت میکنند. باالیی تاکید داخلی نقدی جریانهای بر گذاری سرمایه گیریهای تصمیم مالی تأمین محدودیت و آزاد نقدی جریانهای تأثیر بررسی به )1388( حصارزاده و تهرانی بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکت 120 در سرمایهگذاری کم و گذاری سرمایه بیش بر بین رابطه که میدهد نشان آنها پژوهش نتایج پرداختند. 1385 تا 1379 زمانی دوره طی تهران محدودیت بین است. معنیدار آماری لحاظ به و مستقیم سرمایهگذاری بیش و آزاد نقدی جریانهای رابطه تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در سرمایهگذاری کم و مالی تأمین در ندارد. وجود معنیداری گزارش کیفیت بررسی به گذاری سرمایه بهینه میزان خصوص در )1387( زاده حصار و مدرس گزارش کیفیت تأثیر از حاکی پژوهش این یافتههای پرداختهاند. گذاری سرمایه کارایی و مالی گری گری گزارش کیفیت که است آن از حاکی نتایج است. گذاری سرمایه کارایی عدم بر مالی گری گردد گذاری سرمایه کارایی ارتقای موجب میتواند گذاری سرمایه )کم( بیش کاهش طریق از مالی با بهادار اوراق بورس بازار در سرمایهگذاری بهینه میزان تعیین برای )1386( احمدی و شهریار دوره برای تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای ریسک معرض در ارزش رویکرد سرمایه شرکتهای و سایپا و بهمن سازی خودرو گروه شرکت 4 شامل 1384 سال به محدود زمانی واریانس- روشهای نظیر پارامتریک روشهای از ابتدا غدیر گذاری سرمایه و ملی بانک گذاری یافته تعمیم اتورگرسیو شرطی واریانس و رگرسیو اتو شرطی واریانس مبنای بر و ساده کواریانس بهینه اوزان همچنین و شرکت چهار سهام پرتفولیوی ریسک معرض در ارزش اندازهگیری جهت تحقیق نتایج نمودند. استفاده تهران بهادار اوراق بورس بازار در شرکت چهار سهام در سرمایهگذاری سرمایهگذاری سهم به را سرمایهگذاری وزن بیشترین است بهتر سرمایهگذار که داد نشان آنها دهد. اختصاص غدیر سرمایهگذاری سهم به را سرمایهگذاری وزن کمترین و ملی بانک شرکتهای عملکرد بر سرمایهگذاری دوره تأثیر بررسی به تحقیقی در )1386( وصفرپور شیخ اساس بر 1385 الی 1381 زمانی بازه در تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته سرمایهگذاری ود به سرمایهگذاری شرکتهای تقسیم و ترازنامه بلندمدت و کوتاهمدت سرمایهگذاری میانگین دوره با سرمایهگذاری های وشرکت بلندمدت سرمایهگذاری دوره با سرمایهگذاری شرکتهای گروه تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی
292 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران سرمایهگذاری کوتاهمدت پرداختند. نتایج حاصل از تحقیق آنها نشان داد که دوره سرمایهگذاری عملکرد شرکتهای سرمایهگذاری را تحت تأثیرقرار نمیدهد و شرکتهای با دوره سرمایهگذاری بلندمدت و کوتاهمدت عملکرد یکسانی دارند که البته براساس شاخص قیمت و بازده نقدی به عنوان شاخص مبنا عملکردی ضعیفتر از بورس داشتهاند و براساس شاخص 50 شرکت فعال عملکردی برابر با بورس داشتهاند. نمازی و شیرزاد )1384( در پژوهش خود تحت عنوان»بررسی رابطه ساختار سرمایه با سودآوری شرکتها«نشان دادند که بین ساختار سرمایه و سودآوری شرکتها رابطه مثبتی وجود دارد اما این رابطه از نظر آماری ضعیف است رابطه بین ساختار سرمایه و سودآوری بستگی به صنعت نیز دارد و ساختار بهینه سرمایه را میتوان در صنایع گوناگون تعیین کرد. هم چنین رابطه بین ساختار سرمایه و سودآوری در صنایع مختلف بستگی به تعریف سودآوری دارد. علی جهانخانی و سعید قربانی )1384( درمورد بررسی عوامل تعیین کننده سیاست تقسیم سود شرکتهای ایرانی تحقیقی انجام دادند. آنها نمونه ای از 63 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران را طی یک دوره شش ساله )1377 الی 1382( با استفاده از روشهای آماری مبتنی بر رگرسیون بررسی کردند. جهت انعکاس سیاست تقسیم سود شرکتها از متغیر«بازده سود سهام نقدی»استفاده کردند. روش تحقیق به کار گرفته شده در این مطالعه از نوع روش شبه آزمایشی بود. با توجه به نتایج آماری حاصل از آزمون مدل تحقیق رابطه معناداری میان نظریه رشد و توسعه و سیاست تقسیم سود شرکت به چشم نمیخورد. نظریه اثر ریسک بر سیاست تقسیم سود تأیید میگردد. یعنی با افزایش میزان ریسک سیاست تقسیم سود شرکتها جهت معکوس را میپیماید. اثر نظریه نمایندگی بر خالف نتایج مطالعات انجام شده توسط روزف در این تحقیق به تأیید نرسید. نتایج نشان داد که هر چه شرکتها از فرصتهای سرمایه گذاری بیشتری برخوردار باشند پیروی شرکت از سیاست انقباضی تقسیم سود بیشتر است. سیفی )1383( رابطه بین کل اقالم تعهدی اقالم تعهدی جاری و اقالم تعهدی غیر جاری را با بازده سهام با در نظر گرفتن طول مدت سرمایه گذاری مورد مطالعه قرار دادند. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها حاکی از این است که بین کل اقالم تعهدی اقالم تعهدی جاری و اقالم تعهدی غیر جاری با بازده سهام رابطه ای معنی دار وجود ندارد. افزون بر این بین اقالم تعهدی جاری و کل اقالم تعهدی در تاثیرگذاری بر بازده سهام تفاوت معنی داری مالحظه نمیشود. نتیجه دیگر پژوهش نشان میدهد که در سرمایه گذاری کوتاه مدت نسبت به سرمایه گذاری بلند مدت میزان تأثیر اقالم تعهدی بر بازده سهام قوی تر است. تحقیقات دانشگاهی زیادی چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور در ارتباط با معیارهای سودآوری و تأثیر عوامل مختلف بر آن صورت گرفته است اما با این وجود بیشتر این تحقیقات معطوف به تأثیر عوامل و متغیرهای مختلف بر سیاستها و قوانین درون شرکتی بوده و تا بهحال تحقیقی در خصوص بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایهگذاری در ایران انجام نگرفته است لذا این پژوهش کامال جدید بوده و با جنبه نوآورانه خود به دنبال ارتقای مبانی
293 نظری و غنیتر نمودن ادبیات موضوع حاضر است. 4 -فرضیههای پژوهش پس از بررسی مساله پژوهش و مطالعات مقدماتی درباره جوابهای ممکن برای پاسخ به سؤاالت مطرح شده در قسمت بیان مسأله فرضیههای زیر تدوین شدهاند: بین معیار سودآوری با کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. بین بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. بین فرصتهای رشد با کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. 5( تعریف متغیرها و نحوه محاسبه آنها متغیرهای این پژوهش به سه گروه طبقه بندی میشود: متغیر وابسته: کارایی سرمایه گذاری شرکت i در سال t. متغیرهای مستقل: معیار سودآوری شرکت i در سال t. بازده مورد انتظار شرکت i در سال t. فرصتهای رشد شرکت i در سال t. متغیرهای کنترلی: ارزش بازار شرکت i در سال t. جریانهای نقد آزاد شرکت i در سال t. نسبت سود شرکت i در سال t. :) qinv i, t 1-5- کارایی سرمایه گذاری ( برابراست با مخارج سرمایه ای شرکت به کسر عواید ناشی از فروش داراییهای بلند مدت در شرکت )ف چن و همکاران 2010(. تعریف دیگر طبق استاندارد حسابداری شماره 15 نوعی دارایی است که واحد سرمایه گذار برای افزایش منافع اقتصادی از طریق توزیع منافع )به شکل سود سهام سود تضمین شده واجاره( افزایش ارزش یا سایر مزایا )مانند مزایای ناشی از مناسبات تجاری( نگهداری میکند. برای محاسبه متغیر کارایی سرمایهگذاری شرکت از پژوهش چان و همکاران )2001( پیروی کرده که نحوه محاسبه آن از طریق فرمول زیر میباشد: بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که در آن: = برابر است با نرخ رشد داراییها که نحوه محاسبه آن به صورت زیر میباشد:
294 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که در آن: = Asset برابر است با مجموع داراییها در سال جاری i, t 1 t = Asset i, برابر است با مجموع داراییها در سال ماقبل سال جاری = برابر است با نرخ رشد فروش شرکتها که نحوه محاسبه آن به صورت زیر میباشد: Sal i, t = برابر است با مبلغ فروش شرکت در سال جاری. 1 t = Sal i, برابر است با مبلغ فروش شرکت در سال ماقبل سال جاری. 2-5( معیار سودآوری (: طبق پژوهش کارلسون و همکاران )2004( سودآوری قراردادها از طریق میانگین سه عامل نسبت فروش بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان به دست خواهد آمد. طبق پژوهش یو و همکاران )2010( عملکرد مالی بهینه شرکتها از طریق میانگین نتایج دو فرمول مطرح شده در زیر محاسبه خواهد شد: ERNCHG i, t = Income / Sales( ROS) * Sales / Assets( AssetTurn) که در آن: = Income برابر است با سود خالص شرکتها. = Assets برابر است با ارزش دفتری داراییها. = Sales برابر است با فروش شرکت. و = mve برابر است با ارزش بازار حقوق صاحبان سهام. = برابر است با سود انباشته. = debt برابر است با ارزش دفتری بدهیهای شرکت. = Assets برابر است با ارزش دفتری داراییها. :) ExpR i, 3-5( بازده مورد انتظار ( t بازده مورد انتظار بازدهی است که سرمایهگذران انتظار دستیابی به آن را برای این که احساس کنند به اندازه کافی پاداش دریافت نمودهاند دارند )بیاکسیا و ایکسیو 2007(.
295 همچنین عبارتست از بازده تخمینی تولید که سرمایهگذاران انتظار دارند در یک دوره آینده بدست آورند )فنگ و همکاران 2005(. شارپ 11 در تحقیقات خود که منجر به ارائه مدل محاسبه بهای تمام شده تولیدات شده اثبات کرد که جهتگیری بازار ناشی از بازده موردانتظار یک اوراق بهادار منحصر به فرد است که مساوی است با بازده یک دارایی بدون ریسک به عالوه ریسک نسبی اوراق بهادار ( β ) ضربدار اختالف بازده پرتفوی بازار منهای بازده دارایی بدون ریسک که به قرار زیر است )ایسفلدت و پاپانیکوالئو 2011(: بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ExpR i, t = r β f i ( r r ) m f که درآن: = ExpR بازده مورد انتظار i, t = rf بازده بدون ریسک یک دارایی = βi ریسک نسبی اوراق بهادار = r m نرخ بازده پرتفوی بازار نرخ بازده پرتفوی )نرخ بازده کل( ازمجموع تغییرات قیمت و سود نقدی تقسیمی با در نظر گرفتن مبلغی که به عنوان سرمایه پرداخت میشود بدست میآید: که در آن: = TEPt شاخص سهام درپایان روز. t 1 = TEP شاخص سهام در اول روز. = X i آورده نقدی سهامداران در افزایش سرمایه. P = Ci تعداد سهام در دوره. = سود نقدی هر سهم. = قیمت سهام در دوره. t= دوره مورد بررسی. :) Log ( B / M ) i, )4-5 فرصتهای رشد ( t توانایی شرکتها در مشخص ساختن منابع مالی بالقوه )اعم از داخلی یا خارجی( برای تهیه سرمایه به منظور سرمایه گذاریها و تهیه برنامههای مالی مناسب از عوامل اصلی رشد و پیشرفت شرکتها 11 - Sharp
296 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به حساب میآید. فرصتهای رشد برابر است با نسبت ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری سهام )آشکو و همکاران 2006(. ارزش بازار حقوق صاحبان سهام ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام Log ( M / B) i, t = )5-5 ارزش بازار ( :) ارزش بازار به مجموع ارزش روز و متعارف سهام یک شرکت گفته میشود. این ارزش معادل ارزش روز و جاری یک سهام ضربدر تعداد سهمهای منتشر شده توسط یک شرکت است. در این پژوهش ارزش بازار شرکت طبق پژوهش ژانگ )2005( به صورت زیر محاسبه میگردد: در پژوهش حاضر برای محاسبه rjt بازده اضافی ناشی از پرتفوی - مجموعه دارایی j و Rmt بازده اضافی بازار از IMVt پرتفوی عوامل مربوط به عوامل عدم نقدینگی شرکت و αj عامل بینابین پرتفوی j و βjm βjsmb βjhml و βjimv که حساسیت عوامل مربوط به ریسک را نشان میدهند استفاده شده است. ضرایب متغیرهای مدل رگرسیونی با استفاده از آزمون T استیودنت آزمون شده است. منفی )مثبت( و معنادار بودن ضریب αj بیانگر آن است که با افزایش اندازه و نقدینگی شرکت میزان ارزش شرکت افزایش خواهد یافت. با توجه به این که ارزش بازار شرکت نشان دهنده عمق تقاضا برای سهام شرکت است عامل تعیین کننده مناسبی برای سهام شرکت محسوب میگردد. معموال شرکتهایی که ارزش باالیی دارند بازار سهام آنها از عمق خوبی برخوردار است و تعداد دفعات انجام معامله سهام آنها نیز زیاد است و بنابراین از نقدشوندگی باالیی برخوردارند. افزایش در نوسانهای بازده سهام نیز به عنوان معیاری از ریسک سبب کاهش نقدشوندگی سهام و در نتیجه افزایش در اختالف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام میشود. 6-5( جریانهای نقد آزاد ( (: جریان نقد آزاد معیاری برای اندازه گیری عملکرد شرکتها است و وجه نقدی را نشان میدهد که شرکت پس از انجام مخارج الزم برای نگهداری یا توسعه داراییها در اختیار دارد. جریانهای نقد آزاد در این پژوهش از مدل لیتایو و واچتر )2007( برای اندازهگیری جریانهای
297 نقد آزاد واحد تجاری استفاده میشود بر اساس این مدل جریانهای نقد آزاد به عنوان سود عملیاتی قبل از استهالک به کسر مجموع مالیاتها به اضافه هزینه بهره و سود تقسیمی تعریف شده است و با تقسیم بر مجموع داراییها استاندارد میگردد )فنگ چن 2010( که نحوه محاسبه این متغیر در رابطه زیر ارائه گردیده است. FCF = ( INC TAX INTEXP CSDIV ) ASSET بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران i, t i, t i, t i, t i, t / i, t که در آن: = FCF جریانهای نقد آزاد i, t = INC سود عملیاتی قبل از کسر هزینه استهالک i, t = TAX مالیات i, t = INTEXP هزینه بهره i, t = CSDIV سود پرداختی به سهامداران عادی i, t = ASSET جمع ارزش دفتری داراییها. i, t :) Ear )7-5 نسبت سود ( t i, این نسبت میزان موفقیت واحد تجاری را در کسب سود نشان میدهد. طبق پژوهش المبرت )2001( نسبت سود از طریق فرمول زیر قابل محاسبه میباشد: سود ارزش دفتری کل داراییها Ear i, t = t. در پایان سال i خطای تصادفی شرکت = å,i t 6( مدلهای پژوهش برای آزمون فرضیه یک تا سه به ترتیب از مدل پژوهش به شرح زیر بهره گرفته شده است. در این β )ضرایب مربوط به متغیرهای مستقل( در سطح اطمینان %95 معنیدار باشد مدل اگر ضرایب i به ترتیب فرضیههای یک تا سه پژوهش مورد تأیید قرار خواهد گرفت. مدلهای پژوهش برگرفته از پژوهش فاما و فرنچ )2006( و متغیرهای تعدیل شده پژوهش ناوی - مارکس )2014( به صورت زیر برآورد شدهاند: مدل پژوهش: در این مدل داریم:
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال میباشد. سال گر بیان t و مقطعی( )واحدهای شرکت گر بیان i å i t t. سال در i شرکت تصادفی خطای =, 298 تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی پژوهش آماری 7 -جامعه تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای کلیه شامل حاضر تحقیق آماری جامعه تا شده پذیرفته شرکتهای کلیه تهران بهادار اوراق بورس سازمان رسمی سایت اعالم بنابر میباشد. کلیه حاضر پژوهش در بنابراین بودهاند. صنعتی گروه 37 در شرکت 520 شامل 1392 سال پایان جدول با مطابق ساله شش زمانی بازه یک در تهران بهادار اوراق و بورس در شده پذیرفته شرکتهای میباشند. پژوهش آماری جامعه 1392 تا 1387 سال از یک شماره پژوهش آماری نمونه انتخاب روند 1 شماره جدول 1392/12/29 تاریخ در بورس در شده پذیرفته شرکتهای کلیه شدهاند پذیرفته بورس در 1386 سال از بعد که شرکتهایی شدهاند خارج بورس از یا و بوده تعلیق حالت در پژوهش دوره طی که شرکتهایی دادهاند مالی سال تغییر یا و نمیشود ختم اسفند 29 به آنها مالی سال که شرکتهایی ) 1 بانکها و لیزینگ هلدینگ )سرمایهگذاری مالی واسطهگری شرکتهای است نشده معامله بورس در فعال طور به آنها سهام موردنظر دوره طول در که شرکتهایی بودند نداده ارائه پژوهش این انجام زمان در را خود 1392 سال مالی صورتهای که شرکتهایی نبود کافی پژوهش متغیرهای برخی آوردن بدست برای آنها اطالعات که شرکتهایی 520 )44( )124( )92( )18( )68( )3( )69( 102 پیشفرضها گرفتن نظر در با آزمون قابل آماری نمونه کل گرفته قرار اول فرض پیش در که شرکتی هر که صورت بدین شدند اعمال ترتیب به پیشفرضها است. نگردیده لحاظ بعدی فرضهای پیش شمارش برای است ماندند. باقی صنعت 19 از شرکت 102 پیشفرضها اعمال از بعد پژوهش این در پژوهش 8 -روش توصیفی تحقیقات انواع از همبستگی تحقیقات نوع از پژوهش این در استفاده مورد تحقیق روش متغیر چند یا دو بین روابط بررسی به محقق همبستگی نوع از توصیفی پژوهش )در میباشد چارچوب برای که دلیل این به قیاسی میباشد. استقرایی قیاسی پژوهش استدالل شیوه میپردازد(. دلیل به استقرایی و است شده استفاده اینترنت و مقاالت کتابخانه مسیر از پژوهش پیشینه و نظری این در است. پذیرفته انجام فرضیهها رد یا قبول برای اولیه دادههای مسیر از اطالعات جمعآوری آنکه دیتا«پانل»دادههای روش از موجود آماری تحلیل و تجزیه روشهای و داده نوع به توجه با پژوهش کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی منظور به زیرا است شده استفاده
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 299 میگیرند. قرار بررسی مورد متفاوت جنبه دو از شده برآورد و پیشبینی متغیرهای سرمایهگذاری 1392-1387 زمانی دوره در دیگر سوی از و مختلف شرکتهای میان در متغیرها این سو یک از میشوند. آزمون اطالعات تحلیل و تجزیه و گردآوری ابزار و روشها 9- پژوهش این در میباشد. برخوردار ویژهای اهمیت از پژوهشی نوع هر برای اطالعات جمعآوری و کتب از بهرهگیری با کتابخانهای روش از پژوهش پیشینه بررسی و نظری مبانی مطالعه برای هب مربوط اطالعات که آنجایی از میشود. استفاده نامهها پایان و التین و فارسی تخصصی مقاالت شده حسابرسی مالی صورتهای در مندرج حسابداری اقالم از بسیاری شامل پژوهش این متغیرهای پژوهش مدیریت سایتهای در موجود مالی صورتهای از نیاز مورد دادههای میباشد شرکتها شبکه و www.rdis.ir نشانی به بهادار اوراق و بورس سازمان به وابسته اسالمی مطالعات و توسعه اطالعات پردازش مرکز www.codal.ir نشانی به ناشران رسانی اطالع جامع سیستمهای کدال صورت به بهادار اوراق و بورس سازمان فشرده لوحهای و www.fipiran.com نشانی به ایران مالی است. شده استخراج دستی مالی صورتهای طریق از نیاز مورد اطالعات فرضیهها آزمون و اطالعات تحلیل و تجزیه برای جمعآوری )1392-1387( ساله شش دوره یک برای رسیدگی مورد شرکتهای شده حسابرسی تحقیق فرضیههای رسیدگی مورد شرکتهای نیاز مورد اطالعات جمعآوری از پس است. شده و گرفته قرار بررسی مورد دیتا پانل آماری روش و رگرسیون و همبستگی تحلیل از استفاده با تحلیل و تجزیه برای دادهها و گرفته انجام اکسل افزار نرم گسترده صفحه در اولیه محاسبات ابتدا Spss 20 نرمافزارهای از نهایی تحلیلهای و تجزیه انجام منظور به سپس گردید خواهند آماده میگردد. استفاده Minitab16 و 7 Eviews تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی پژوهش: دادههای 10 -تحلیل پژوهش اول فرضیه آزمون 1-10 گذاری سرمایه کارایی و سودآوری معیار بین رابطه بررسی پژوهش اول فرضیه آزمون از هدف میشود: تعریف زیر بهصورت آن آماری فرضیه و میباشد شرکتها ندارد. وجود معناداری رابطه شرکتها گذاری سرمایه کارایی و سودآوری معیار بین : H 0 دارد. وجود معناداری رابطه شرکتها گذاری سرمایه کارایی و سودآوری معیار بین : H 1 ضریب که صورتی در و میشود برآورد پانل دادههای صورت به )1( مدل از استفاده با فرضیه این گرفت. خواهد قرار تأیید مورد باشد معنیدار %95 اطمینان سطح در β1
H H 0 1 : β = 0 1 : β 0 1 )1( 300 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای اینکه بتوان مشخص نمود که آیا استفاده از روش دادههای پانل در برآورد مدل موردنظر کارآمد خواهد بود یا نه از آزمون چاو یا F مقید و به منظور اینکه مشخص گردد کدام روش )اثرات ثابت و یا اثرات تصادفی( جهت برآورد مناسبتر است )تشخیص ثابت یا تصادفی بودن تفاوتهای واحدهای مقطعی( از آزمون هاسمن استفاده میشود. نتایج حاصل از این آزمونها در جدول شماره 2 ارائه شده است. جدول شماره 2 نتایج آزمون چاو و هاسمن برای مدل )1( آزمون چاو هاسمن تعداد آماره مقدار آماره درجه آزادی P-Value 2/7826 F 612 ) 101 و 504 ( 0/0395 0/0493 6 9/0807 2 χ 612 H آزمون در سطح اطمینان با توجه به نتایج آزمون چاو و P-Value آن )0/0395( فرضیه 0 %95 رد شده و بیانگر این است که میتوان از روش دادههای پانل استفاده نمود. همچنین با توجه H آزمون 0 به نتایج آزمون هاسمن و P-Value آن )0/0493( که کمتر از 0/05 میباشد فرضیه در سطح اطمینان %95 رد شده و فرضیه H1 پذیرفته میشود. لذا الزم است مدل با استفاده از روش اثرات ثابت برآورد شود. برای سنجش اعتبار مدل و بررسی مفروضات رگرسیون کالسیک الزم است است عالوه بر بررسی عدم وجود همخطی بین متغیرهای مستقل وارد شده در مدل آزمونهایی در ارتباط با نرمال بودن باقیماندها همسانی واریانسها استقالل باقیماندهها و عدم وجود خطای تصریح مدل )خطی بودن مدل( نیز انجام شود. برای آزمون نرمال بودن جمالت خطا از آزمونهای مختلفی میتوان استفاده کرد. یکی از این آزمونها آزمون جارکیو- برا میباشد که در این پژوهش نیز از این آزمون استفاده شده است. نتایج آزمون جارکیو- برا حاکی از این است که باقیماندههای حاصل از برآورد مدل تحقیق در سطح اطمینان %95 از توزیع نرمال برخوردار هستند بهطوری که احتمال مربوط به این آزمون )0/7482( بزرگتر از 0/05 میباشد. یکی دیگر از مفروضات آماری رگرسیون کالسیک همسانی واریانس باقیماندهها میباشد. در صورتی که واریانسها ناهمسان باشند برآورد کننده خطی نااریب نبوده و کمترین واریانس را نخواهد داشت. در این مطالعه برای بررسی همسانی واریانسها از آزمون برش پاگان استفاده شده است. با توجه به سطح اهمیت این آزمون که کوچکتر از 0/05 میباشد )0/0636( فرضیه صفر مبنی بر وجود همسانی واریانس رد شده و میتوان گفت مدل دارای مشکل ناهمسانی واریانس میباشد. در این مطالعه برای رفع این مشکل در برآورد از روش برآورد حداقل
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 301 نبودن همبسته آزمون برای مطالعه این در همچنین است. شده استفاده )GLS( یافته تعمیم مربعات همبستگی خود و میباشد رگرسیون تحلیل و تحلیل و تجزیه مفروضات از یکی که باقیماندهها برآورد اولیه نتایج به توجه با است. شده استفاده )D-W( واتسون دوربین آزمون از میشود نامیده میباشد 2/5 و 1/5 مابین که آنجایی از و بوده 2/39 با برابر واتسون دوربین آماره مقدار مدل لدم اینکه آزمون برای این بر عالوه میباشند. هم از مستقل باقیماندهها گرفت نتیجه میتوان خطی غیر یا و بودن خطی رابطه نظر از تحقیق موردنظر مدل آیا اینکه و است خطی رابطه دارای سطح که این به توجه با است. گردیده استفاده رمزی آزمون از خیر یا است شده تبیین درست بودن بر مبنی آزمون این صفر فرضیه بنابراین میباشد 0/05 از بزرگتر )0/6824( رمزی آزمون اهمیت در فوق آزمونهای نتایج خالصه نمیباشد. تصریح خطای دارای مدل و شده تأیید مدل بودن خطی است. شده ارائه 3 شماره جدول )1( مدل آماری مفروضات به مربوط آزمونهای نتایج 3 شماره جدول تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی Ramsey آماره P Value F Durbin- آماره Watson D Breusch-Pagan آماره P Value F Jarque-Bera آماره P Value 0/6824 5/9143 2/39 0/0636 4/4234 0/7482 1/7517 آماری مفروضات آزمون نتایج همچنین و هاسمن و چاو آزمونهای از حاصل نتایج به توجه با برآورد ثابت اثرات بهصورت و پانل دادههای روش از استفاده با پژوهش )1( مدل کالسیک رگرسیون از استفاده با مدل شده برآورد شکل است. شده ارائه 4 شماره جدول در مدل برآورد نتایج میشود. است: زیر صورت به Eviews 7 نرمافزار 2 χ
302 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جدول شماره 4 نتایج آزمون فرضیه اول پژوهش با استفاده از روش اثرات ثابت متغیر وابسته: کارایی سرمایه گذاری تعداد مشاهدات: 612 سال شرکت متغیر جزء ثابت معیار سودآوری بازده مورد انتظار فرصتهای رشد ارزش بازار جریانهای نقد آزاد نسبت سود ضریب تعیین مدل ضریب P-Value 0/0492 0/0259 0/0386 0/0479 0/7295 0/0249 0/0137 آماره t 1/6161 1/5577 1/0268 1/9901-6/0568-1/7313-1/5050 1/3560 0/1492 0/0011 0/1545-0/2065-0/0049-0/0073 رابطه مثبت مثبت مثبت مثبت بی معنی منفی منفی 0/8671 2/7323 )0/0000( آماره F ) P Value ( در بررسی معنیدار بودن کل مدل با توجه به این که مقدار احتمال آماره F از 0/05 کوچکتر میباشد )0/0000( با اطمینان %95 معنیدار بودن کل مدل تأیید میشود. ضریب تعیین مدل نیز گویای آن است که 86/71 درصد از کارایی سرمایه گذاری شرکتها توسط متغیرهای وارد شده در مدل تبیین میگردد. در بررسی معنیداری ضرایب با توجه نتایج ارائه شده در جدول شماره 4 از آنجایی احتمال آماره t برای ضریب متغیر معیار سودآوری کوچکتر از 0/05 میباشد )0/0259( در نتیجه وجود رابطه معنیداری میان معیار سودآوری و کارایی سرمایه گذاری شرکتها در سطح اطمینان 95 درصد مورد تأیید قرار میگیرد. بنابراین فرضیه اول پژوهش پذیرفته شده و با اطمینان 95 درصد میتوان گفت بین معیار سودآوری و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. مثبت بودن ضریب این متغیر )0/1492( حاکی از وجود رابطه مستقیم میان معیار سودآوری و کارایی سرمایه گذاری شرکتها میباشد بهطوری که با افزایش 1 واحدی معیار سودآوری کارایی سرمایه گذاری شرکتها نیز به میزان 0/1492 واحد افزایش مییابد. بنابراین با توجه به تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته در ارتباط با تأیید فرضیه اول پژوهش میتوان نتیجه گرفت که بین معیار سودآوری و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. 2-10- آزمون فرضیه دوم پژوهش هدف از آزمون فرضیه دوم پژوهش بررسی این موضوع میباشد که آیا بین بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد یا خیر و فرضیه آماری آن به صورت زیر قابل بیان است:
303 : H بین بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود ندارد. 0 : H بین بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. 1 این فرضیه با استفاده از مدل )1( بصورت دادههای پانل برآورد میشود و در صورتی که ضریب β در سطح اطمینان %95 معنیدار باشد مورد تأیید قرار خواهد گرفت. 2 بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران H H 0 1 : β = 0 2 : β 0 2 )2( در بررسی معنیداری ضرایب با توجه نتایج ارائه شده در جدول شماره 4 از آنجایی احتمال آماره t برای ضریب متغیر بازده مورد انتظار کوچکتر از 0/05 میباشد )0/0386( در نتیجه وجود رابطه معنیداری میان بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها در سطح اطمینان 95 درصد مورد تأیید قرار میگیرد. بنابراین فرضیه دوم پژوهش پذیرفته شده و با اطمینان 95 درصد میتوان گفت بین بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. مثبت بودن ضریب این متغیر )0/0011( حاکی از وجود رابطه مستقیم میان بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها میباشد بهطوری که با افزایش 1 واحدی بازده مورد انتظار کارایی سرمایه گذاری شرکتها نیز به میزان 0/0011 واحد افزایش مییابد. بنابراین با توجه به تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته در ارتباط با تأیید فرضیه دوم پژوهش میتوان نتیجه گرفت که بین بازده مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. 3-10- آزمون فرضیه سوم پژوهش در فرضیه سوم پژوهش رابطه میان بین فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها مورد بررسی قرار میگیرد و فرضیه آماری آن به صورت زیر قابل بیان است: : H بین فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود ندارد. 0 : H بین فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. 1 این فرضیه با استفاده از مدل )1( بصورت دادههای پانل برآورد میشود و در صورتی که ضریب β در سطح اطمینان %95 معنیدار باشد مورد تأیید قرار خواهد گرفت. 3
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال H H 0 1 : β = 0 3 : β 0 3 )3( 304 تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی آماره احتمال آنجایی از 4 شماره جدول در شده ارائه نتایج توجه با ضرایب معنیداری بررسی در رابطه وجود نتیجه در )0/0479( میباشد 0/05 از کوچکتر رشد فرصتهای متغیر ضریب برای t درصد 95 اطمینان سطح در شرکتها گذاری سرمایه کارایی و رشد فرصتهای میان معنیداری میتوان درصد 95 اطمینان با و شده پذیرفته پژوهش سوم فرضیه بنابراین میگیرد. قرار تأیید مورد بودن مثبت دارد. وجود معناداری رابطه شرکتها گذاری سرمایه کارایی و رشد فرصتهای بین گفت سرمایه کارایی و رشد فرصتهای میان مستقیم رابطه وجود از حاکی )0/1545( متغیر این ضریب گذاری سرمایه کارایی رشد فرصتهای واحدی 1 افزایش با که بهطوری میباشد شرکتها گذاری صورت تحلیلهای و تجزیه به توجه با بنابراین مییابد. افزایش واحد 0/1545 میزان به نیز شرکتها کارایی و رشد فرصتهای بین که گرفت نتیجه میتوان پژوهش سوم فرضیه تأیید با ارتباط در گرفته دارد. وجود مستقیمی و معنادار رابطه شرکتها گذاری سرمایه گیری نتیجه و بحث 11- اطمینان سطح در شرکتها گذاری سرمایه کارایی و سودآوری معیار میان معنیداری رابطه وجود 95 اطمینان با و شده پذیرفته پژوهش اول فرضیه بنابراین است گرفته قرار تأیید مورد درصد 95 وجود معناداری رابطه شرکتها گذاری سرمایه کارایی و سودآوری معیار بین گفت میتوان درصد سودآوری معیار میان مستقیم رابطه وجود از حاکی )0/1492( متغیر این ضریب بودن مثبت دارد. کارایی سودآوری معیار واحدی 1 افزایش با که بهطوری میباشد شرکتها گذاری سرمایه کارایی و و تجزیه به توجه با بنابراین مییابد. افزایش واحد 0/1492 میزان به نیز شرکتها گذاری سرمایه معیار بین که گرفت نتیجه میتوان پژوهش اول فرضیه تأیید با ارتباط در گرفته صورت تحلیلهای دارد. وجود مستقیمی و معنادار رابطه شرکتها گذاری سرمایه کارایی و سودآوری پژوهش با وابسته و مستقل متغیر رابطه دار معنی ارتباط وجود نظر اول فرضیه از حاصل نتیجه و فایرر پژوهش نتایج با عکس( یا )مستقیم ارتباط نوع نظر از ولی دارد )2012( همکاران و چوی است. تضاد در )2003( ویلیامز اطمینان سطح در شرکتها گذاری سرمایه کارایی و انتظار مورد بازده میان معنیداری رابطه وجود 95 اطمینان با و شده پذیرفته پژوهش دوم فرضیه بنابراین است گرفته قرار تأیید مورد درصد 95 وجود معناداری رابطه شرکتها گذاری سرمایه کارایی و انتظار مورد بازده بین گفت میتوان درصد انتظار مورد بازده میان مستقیم رابطه وجود از حاکی )0/0011( متغیر این ضریب بودن مثبت دارد. کارایی انتظار مورد بازده واحدی 1 افزایش با که بهطوری میباشد شرکتها گذاری سرمایه کارایی و و تجزیه به توجه با بنابراین مییابد. افزایش واحد 0/0011 میزان به نیز شرکتها گذاری سرمایه بازده بین که گرفت نتیجه میتوان پژوهش دوم فرضیه تأیید با ارتباط در گرفته صورت تحلیلهای
305 مورد انتظار و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. نتایج فرضیه دوم پژوهش ما با یافتههای فنگ چن )2010( و هو و همکاران )2011( مطابقت داشته و با یافته فایرر و ویلیامز )2003( در تضاد است. وجود رابطه معنیداری میان فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها در سطح اطمینان 95 درصد مورد تأیید قرار گرفته است بنابراین فرضیه سوم پژوهش پذیرفته شده و با اطمینان 95 درصد میتوان گفت بین فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. مثبت بودن ضریب این متغیر )0/1545( حاکی از وجود رابطه مستقیم میان فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها میباشد بهطوری که با افزایش 1 واحدی فرصتهای رشد کارایی سرمایه گذاری شرکتها نیز به میزان 0/1545 واحد افزایش مییابد. بنابراین با توجه به تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته در ارتباط با تأیید فرضیه سوم پژوهش میتوان نتیجه گرفت که بین فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. نتایج فرضیه سوم پژوهش ما با یافتههای پژوهشهای هو و همکاران )2011( و چوی و همکاران )2012( مطابقت داشته و با یافته پژوهش چان و همکاران )2001( در تضاد است. 12- پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش 1- از آنجا که سرمایهگذارن و مدیران در جستجوی معیاری به موقع و قابل اتکاء برای اندازهگیری ثروت سهامداران هستند معیار سنجشی که به وسیله آن سرمایهگذاران بتوانند درباره افزایش یا کاهش قیمت سهام اعتبار دهندگان درباره میزان امنیت سرمایه خود و مدیران در مورد سودآوری تصمیمگیریهایشان و سودآوری شرکت قضاوت نمایند مورد نیاز میباشد و پیشنهاد میگردد برای نیل به این هدف از معیارهای قابل اتکاء که در این پژوهش به آن پرداخته شده است استفاده گردد. 2- توصیه مراجع تدوین استانداردهای حسابداری به افشای اختیاری اطالعات جامع در خصوص میزان و سطح معیار سودآوری بازده مورد انتظار و فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری شرکتها. 3- از آن جهت که افزایش میزان و سطح معیار سودآوری بازده مورد انتظار و فرصتهای رشد میتواند اثرات مهمی بر تصمیم سرمایهگذاران داشته باشد ارائه اطالعات کامل و شفاف از سوی مدیریت در زمینه معیار سودآوری بازده مورد انتظار و فرصتهای رشد و کارایی سرمایه گذاری بسیار راهگشا خواهد بود. 4- بهتر است تحلیلگران مالی فعال در بازار سرمایه مشاوران سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار در کنار تحلیلها و تکنیکهای معمولی که انجام میدهند تحلیلهای خاصی مبتنی بر وضعیت کارایی سرمایه گذاری و عوامل تاثیرگذار بر آن و معیار سودآوری بازده مورد انتظار و فرصتهای رشد شرکتها با توجه به استانداردهای حسابداری به عمل آورند. بررسی رابطه بین معیارهای سودآوری بازده مورد انتظار با کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 13- پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده 1 -باتوجه به نتایج حاصل از فرضیه اول پژوهش پیشنهاد میگردد تحقیقی در ارتباط با رابطه بین معیار
96 زمستان 69 شماره هفدهم سال 306 تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه بررسی شود. انجام شرکتها اعتباری رتبه بر آن تاثیرگذاری و شرکتها گذاری سرمایه کارایی با سودآوری بازده بین رابطه با ارتباط در تحقیقی میگردد پیشنهاد پژوهش دوم فرضیه از حاصل نتایج به توجه با 2- شود. انجام شرکتها صنعت شاخص بر آن تاثیرگذاری و شرکتها گذاری سرمایه کارایی با انتظار مورد بین رابطه با ارتباط در تحقیقی میگردد پیشنهاد پژوهش سوم فرضیه از حاصل نتایج به 3 -توجه انجام شرکتها مالی محدودیتهای بر آن تاثیرگذاری و شرکتها گذاری سرمایه کارایی با رشد فرصتهای شود. بین رابطه شناسایی روی بر ارز نرخ و نفت بهای تورم مانند: اقتصادی کالن متغیرهای تأثیر بررسی 4- شرکتها. سرمایهگذاری کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای رشد فرصتهای و انتظار مورد بازده سودآوری معیار گرفتن نظر در با دیگری مشابه پژوهش انجام 5- شرکتها. ذاتی ارزش بر آن تأثیر و سیاسی مسائل از ناشی پیشنهاد بودند شده حذف پژوهش نمونه از مالی واسطهگری فعالیت با شرکتهای که این به توجه با 6- در سرمایهگذاری کارایی با انتظار مورد بازده سودآوری معیارهای بین رابطه با رابطه در تحقیقی میگردد گردد مقایسه حاضر پژوهش یافتههای با آن نتایج و گرفته انجام شرکتها نوع این ماخذ و منابع فارسی: منابع بیش بر مالی تأمین در محدودیت و آزاد نقدی جریانهای تأثیر )1393(. رضا زاده حصار و رضا 1 -تهرانی 67-50 3: حسابداری تحقیقات گذاری. سرمایه کم و گذاری سرمایه بر مالی تأمین در محدودیت و آزاد نقدی جریانهای ثیر»تأ )1388(. زاده. حصار رضا و رضا تهرانی 2-3. ص 3 ش حسابداری تحقیقات گذاری«سرمایه کم و گذاری سرمایه بیش سود تقسیم سیاست کننده تعیین عوامل تبیین و شناسایی «سعید 1384 قربانی علی 3 -جهانخانی شماره هفتم سال مالی تحقیقات. فصلنامه تهران بهادار اوراق بورس سازمان در شده پذیرفته شرکتهای.20 پایان گذاری سرمایه مدت طول بر تاکید با سهام بازده و تعهدی ارتباط بررسی )1383( شهناز 4 -سیفی بهشتی. شهید دانشگاه اداری امور دانشکده ارشد کارشناسی نامه سرمایه با آن رابطه و خارجی و داخلی مالی محدودیتهای )1392(. محسن. صادقی فرزاد 5 -کریمی پژوهشی فصلنامه تهران- بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته شرکتهای در ای سرمایه داراییهای گذاری 58-43. صفحات 88 زمستان 4 شماره اول- سال مالی- حسابداری جریان حساسیت بر مالی محدودیتهای اثر»بررسی )1388(. نژاد. نقی بیژن و محمد پور 6 -کاشانی 93-72. صص دوم شماره حسابداری تحقیقات نقد«وجه نقدی شرکتهای عملکرد بر سرمایهگذاری دوره تأثیر بررسی صفرپور. حسن محمد شیخ جواد 7 -محمد و حسابداری بررسیهای 81-85.) زمانی )دوره تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته سرمایهگذاری حسابرسی.